Krankheit der Jugend

De Slaapwandelaars is de ondertitel van een romancyclus van Herman Broch uit 1932. Hij analyseert daarin de ontwikkelingen die tot de gewelddadige uitbarsting van de Eerste Wereldoorlog leidden vanuit de vraag: zijn wij krankzinnig omdat we niet krankzinnig zijn geworden?

Het ‘slaapwandelen’ beschrijft het gevoel van een vacuümtoestand die ontstaat als een oud waardesysteem verdwijnt en een nieuw nog niet is ontstaan. Waar een samenleving niet wakker is, in slaap lijkt te zijn gevallen en waar totalitarisme en fascisme gemakkelijk kunnen opkomen. Een periode vlak voor een gewelddadige uitbarsting of grote omwenteling.

„ Uiteengevallen is iedere vorm, in een schemerlicht van doffe onzekerheid boven de spookachtige wereld zoekt de mens op de tast zijn weg, als een verdwaald kind, aan de leidraad van een of ander kortademig logicaatje door een droomlandschap dat hij werkelijkheid noemt en dat toch niets anders dan een nachtmerrie voor hem is.” Herman Broch

In Krankheit der Jugend oppert Bruckner dat jonge mensen in het interbellum aan het einde van hun studie geen andere keuze hebben dan zelfmoord of trouwen – dat wil zeggen op het juiste moment verburgerlijken. Met deze vrolijke en lucide tekst uit 1924 over zeven jonge mensen die alle mogelijke wegen aftasten om niet krankzinnig te worden, verplaatst ‘t Barre Land zich naar een andere plek, in een andere tijd. En trekt parallellen tussen verschillende werelden en perspectieven, de achterliggende mentaliteit, de complexiteit en het paradoxale karakter daarvan, om – in de woorden van Geert Mak – ’de geschiedenis te herkennen terwijl je er middenin zit’.